Ombuigingsvoorstellen voor verwachte financiële tekorten

Zoals aangekondigd in de begroting 2025 worden vanaf 2026 bij bijna alle gemeenten in Nederland forse financiële tekorten verwacht, ook wel bekend als het ravijnjaar. Als gemeente Zeewolde bereiden we ons daar uiteraard op voor. Daarom wordt de gemeenteraad gevraagd akkoord te gaan met diverse ombuigingsvoorstellen en het vrij laten vallen van reserves. Uit de voorjaarsnota en de begroting 2026 moet blijken welke van deze voorstellen uiteindelijk nodig zijn om de begroting sluitend te krijgen.

Aanleiding
Voornaamste reden voor de voorstellen zijn de bezuinigingen die het Rijk vanaf 2026 op het Gemeentefonds, de belangrijkste inkomstenbron van gemeenten, gaat doorvoeren. Hierdoor dalen de inkomsten, terwijl wettelijke taken hetzelfde blijven. Dit wordt versterkt door de sterke loon- en prijsstijgingen.

Voorbereidingen
De gemeente moet zich voorbereiden op het ravijnjaar voor als het Rijk niet met oplossingen komt. Daarom is binnen de gemeente Zeewolde medio 2024 gestart met een ombuigingstraject om de voorziene tekorten te dichten.

Bij de voorjaarsnota in juli 2025 wordt meer duidelijk over de gevolgen van de landelijke bezuinigingen, maar de gemeente heeft besloten om voor de ombuigingen een apart tijdspad te lopen. 

Door nu al een dekkingsplan voor de mogelijke tekorten vast te stellen is de gemeente Zeewolde voorbereid en wendbaar op het moment dat definitief duidelijk wordt hoe groot de tekorten zijn.

Ombuigingsvoorstellen
De afgelopen periode zijn er binnen de gemeentelijke organisatie voorstellen verzameld die kunnen bijdragen aan het dichten van het tekort. Het resultaat is een lijst met concrete voorstellen met een voorkeursvolgorde. Deze lijst wordt nu door het college aan de raad aangeboden. 

Bovenaan de lijst staan maatregelen die de gemeente zelf aangaan, daarna volgen een aantal maatregelen waar de inwoner in meer of mindere mate iets van gaat merken. Twee maatregelen vergen nog verdere uitwerking, zogeheten taakstellingen. 

Hiervoor worden op een later moment concrete voorstellen aan het college en de Raad gedaan. Of en in welke mate deze voorstellen merkbaar worden voor inwoners zal ook dan pas blijken. Oog voor betrokkenen en zorgvuldigheid zijn hierbij vanzelfsprekend.

Gemeentelijke organisatie
De voorstellen die als eerste worden genoemd gaan over centrale posten uit de begroting. Deze zijn nodig om de gemeentelijke organisatie te laten draaien of hebben betrekking op inkomsten voor de hele organisatie (gemeentelijke belastingen, rijksinkomsten etc). 

Deze voorstellen hebben met name gevolgen voor flexibiliteit, om gelijk mee te kunnen doen bij nieuwe ontwikkelingen. Niet alles kan meer en er moeten dus door de organisatie, college en raad keuzes gemaakt worden.

Tarieven
Het laagst op de lijst van maatregelen staat het aanpassen van tarieven. Een van de voorstellen is om het tarief voor de rioolheffing meer kostendekkend te maken, een gedeelte van de kosten van straatreiniging zijn tot nu toe niet in het tarief meegenomen. 

Andere voorstellen gaan over het verhogen van het tarief voor het zwembad. We hebben gekeken naar de tarieven van zwembaden in omliggende gemeenten en daaruit blijkt dat Zeewolde  aan de lage kant zit.

Er is ook gekeken naar de optie tot het verhogen van de onroerend zaakbelasting (OZB), maar op dit moment maakt dat geen onderdeel uit van het pakket. Als blijkt dat de andere maatregelen niet voldoende zijn om de tekorten te dekken, wordt gekeken naar deze optie.

Vrijval reserves
Een andere maatregel die het college voorstelt aan de gemeenteraad is om een deel van de reserves van het grondbedrijf, ter hoogte van €20 miljoen, te laten vrijvallen ten gunste van de algemene reserves. Dit geeft ruimte om waar nodig de maatregelen geleidelijk in te voeren.

“Met deze ombuigingsvoorstellen en de vrijval van de reserves van het grondbedrijf als dekkingsplan voor de begroting 2026 en verdere jaren denken we als college goed voorbereid te zijn op de financiële uitdagingen die gaan komen,” zegt wethouder Financiën Steven Scheffer. 

“Ik ben erg blij dat we voorstellen kunnen voorleggen die beperkt invloed hebben op de inwoners van Zeewolde. Ook denken we hiermee onverminderd door te kunnen gaan met onze dienstverlening. 

En natuurlijk helpt het enorm dat we reserves hebben die we nu kunnen inzetten voor een zachte landing, de ruimte die we hebben om maatregelen geleidelijk in te voeren. We hebben het huishoudboekje goed op orde gehouden en daar plukken we nu de vruchten van.”

(Bron: Persbericht Gemeente Zeewolde)